خواص پودر کاکائو؛ آشنایی با فواید و عوارض کاکائو
پودر کاکائو از دانه‌های گیاهی به نام کاکائو تهیه می‌شود. البته قبل از پودر شدن، این دانه‌ها در طول فرایند تخمیر، دچار تغییر طعم و بافت می‌شوند. جالب است بدانید که تمامیت هویت طعمی و خواص کاکائو به خاطر حضور فرایند تخمیر است. همراه ما باشید تا با روش تهیه پودر کاکائو و فواید آن برای سلامتی بیشتر آشنا شوید.
آنچه در ادامه خواهید خواند:
کاکائو چیست؟
کاکائو یک گیاه از تیره پنیرکیان است که نام علمی آن Sterculiaaceae می‌باشد. کاکائو یکی از لذیذترین طعم‌ها را دارد و هر انسانی باید برای یک‌بار هم که شده، در زندگی خود طعم جذاب و منحصر به فرد کاکائو را حس کند. این گیاه معمولاً در نواحی گرمسیری مخصوصاً اندونزی و آمریکای جنوبی رشد می‌کند و به کاهش دما حساسیت بسیار زیادی دارد. کاکائوی پودر شده‌ای که شما در مارکت‌های مختلف ایرانی و خارجی مشاهده می‌کنید، در واقع از میوه همین درخت تهیه می‌شود. دانه‌های کاکائو درون غلافی چند دانه قرار گرفته‌اند و پس از عبور از فرآیندهای بسیار دشوار و طاقت‌فرسا به پودری که شما مشاهده می‌کنید، تبدیل می‌شوند.
درخت کاکائو
درخت همیشه سبز کاکائو چیزی در حدود ۴ تا ۸ متر ارتفاع دارد. جالب است بدانید که غلاف این میوه چیزی در حدود ۳۰ سانتی متر طول و ۱۰ سانتی متر عرض دارد. میوه این گیاه به صورت مستقیم از روی تنه رشد می کند و در حالت رسیده چیزی در حدود نیم کیلو گرم وزن دارد. گل‌های این گیاه فاقد بو هستند و حشرات را جذب نمی‌کنند. گرده افشانی درخت کاکائو توسط حشرات بال کوچکی به نام forcipommyia انجام می‌شود.
نحوه پرورش درخت کاکائو
درخت کاکائو انواع متفاوتی دارد. با این حال برخی از گیاهان به خاطر داشتن ژنوتیپ برتر در بین کشاورزان و صنعتگران محبوب‌تر هستند. کشاورزان معمولاً قبل از کشت کاکائو به ارتفاع، نور، دما، خاک، نحوه آبیاری، فاصله کاشت و زمان مواد کوددهی توجه می‌کنند تا بتوانند گیاهانی گل‌دار و میوه‌دِه پرورش دهند.
آفات و بیماری‌های درخت کاکائو
علاوه بر بیماری‌های قارچی، حشرات برگخوار، موش‌ها و بندپایان نیز می‌توانند به قسمتهای مختلف درخت کاکائو خسارت وارد کنند. برای کنترل این آفات کشاورزان معمولاً از سموم یا روش‌های فیزیکی مختلف استفاده می‌کنند. به‌کارگیری برخی سوم شیمیایی مجاز نیز می‌تواند تا حدی درختان کاکائو را از این بیماری‌ها دور نگه دارد.
آشنایی با کاربرد درخت کاکائو
از کاکائو می‌توان در صنایع متفاوتی استفاده کرد. از مهم ترین کاربردهای درخت کاکائو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهیه نوشیدنی، کیک و دسر
- استفاده از خواص و ترکیبات دارویی و درمانی در طب سنتی و پزشکی مدرن
- تهیه شکلات صبحانه و موارد این چنینی
- استفاده از چوب درختان کهنسال کاکائو برای صنایع چوب
اولین تولید کننده کاکائو در جهان
اولین بار چیزی در حدود ۲۰۰۰ سال پیش بود که تمدن مایا درخت کاکائو را کشف و برای کشت حداکثری از دانه‌های آن استفاده کرد. اسپانیایی‌ها اولین افرادی بودند که دانه‌های کاکائو را به سرزمین‌های مختلف صادر کردند، با این حال لازم است بدانید که کاکائوی امروزی، اولین بار در آمریکای مرکزی کشف شد و سپس به تمام جهان راه یافت. البته هم اکنون ساحل عاج که در غرب آفریقا قرار گرفته است، به عنوان بزرگ‌ترین صادر کننده کاکائو در سراسر جهان شناخته می‌شود.
برداشت میوه از درخت کاکائو
برداشت میوه‌های کاکائو به کمک قیچی باغبانی صورت می‌گیرد. معمولاً به کمک این تجهیزات، غلاف کاکائو به راحتی بریده می‌شود و کارگران میوه‌های کاکائو را در جعبه و برای قرار گرفتن در مخازن تخمیر آماده می‌کنند.
خواص دانه کاکائوی خام
مصرف منظم کاکائو به صورت شیر کاکائو، شکلات صبحانه و موارد این چنینی می‌تواند به افزایش آرامش، کاهش استرس و بهبود تقویت سیستم ایمنی بدن شما کمک کند. از دیگر خواص پودر کاکائو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی برای جلوگیری از پیشرفت سلول‌های سرطانی
- تقویت قلب با اثربخشی مشابه با داروی انرژی‌بخش
- خاصیت ضدعفونی کنندگی و پاکسازی بدن از انگل
- بهبود وضعیت افسردگی در زنان و مردان میان‌سال
- تقویت و بهبود حافظه و عملکرد نیمکره‌های مغز
اضافه کردن خواص کاکائو به رژیم غذایی
توجه کنید که شما باید مقدار مشخصی از کاکائو را به رژیم غذایی خود وارد کنید تا بتوانید از فواید سلامت‌بخش آن کمک بگیرید. به طور کلی طبق آخرین مطالعات جهانی در سازمان ایمنی غذایی اروپا، برای رسیدن به خواص پودر کاکائو برای قلب، شما باید روزانه چیزی در حدود دو و نیم گرم پودر کاکائو یا ۱۰ گرم شکلات تلخ را میل کنید.
نکته: بهتر است که منابع کاکائویی انتخاب شده حاوی فلاوانول بالا باشد. عملیات فرآوری کاکائو باید به صورتی انجام شود که مواد مغذی آن حفظ به صورت کاملا دست‌نخورده حفظ شوند.
روش‌های ساده برای افزودن کاکائو به رژیم غذایی
- درست کردن هات چاکلت
- نوشیدن شیر کاکائوی داغ یا سرد
- میل کردن شکلات تلخ بالای ۷۰ درصد
- اضافه کردن سس شکلات تلخ بر روی میوه
- افزودن پودر کاکائو به پروتئین‌ها و مکمل‌های ورزشی
- تهیه پودینگ و اسموتی به کمک کاکائو و پودر کاکائو
طرز تهیه شیر کاکائو
شیر کاکائو یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌هایی است که افراد در تمامی سنین، آن را با اشتیاق می‌نوشند. برای تهیه شیر کاکائو غلیظ و خانگی کافی است تا دو لیوان شیر را با دو قاشق مرباخوری کاکائو و دو قاشق غذاخوری شکر ترکیب کنید. برای رژیمی‌تر شدن این نوشیدنی می‌توانید شکر را حذف و با در مقدار کمتر اضافه کنید.
نکته: کیفیت پودر کاکائو خریداری شده باید بالا باشد، به طوری که پس از باز شدن بسته بندی، عطر کاکائو در محیط حس شود.
مراحل تهیه شیر کاکائو در خانگی
شیر کاکائو مجلسی باید گرم مصرف شود، بنابراین در مرحله اول شما باید شیر را در شیر داغ کن بریزید و روی حرارت قرار دهید و تا به جوش آمدن شیر صبر کنید. پس از اینکه شیر به جوش آمد، حرارت را کم کنید و با حوصله و ذره ذره پودر کاکائو را اضافه کنید. از اضافه کردن ناگهانی کاکائو خودداری کنید تا از کلوخه شده کاکائو جلوگیری شود.
پس از حل شدن کامل پودر کاکائو، نوبت اضافه کردن شکر است. البته شیر ترکیب شده با کاکائو طعم جذابی دارد و شما می‌توانید بدون افزودن شکر یا شیرین‌کننده‌ها نیز آن را میل کنید. برای مجلسی و غلیظ شدن شیرکاکائو می‌توانید کمی از پودر کاکائو را بر روی شیر بریزید، یا چند عدد مارشملو درون آن قرار دهید.
نکته: برای غلیظ‌تر شدن شیر کاکائو می‌توانید از نشاسته کمک بگیرید. فراموش نکنید که برای حل شدن نشاسته در شیر سرد باید حوصله به خرج دهید، تا نشاسته گلوله گلوله نشود.
ارزش غذایی شیر کاکائو
جمع‌بندی
کاکائو یکی از جذاب‌ترین و خوش‌طعم‌ترین ترکیبات گیاهی است. شما با اضافه کردن کاکائو به رژیم غذایی‌تان می‌توانید از خواص این ترکیب جذاب بهره‌مند شوید. بهترین و راحت ترین روش وارد کردن کاکائو در رژیم غذایی، تهیه شیر کاکائو خانگی است. این نوشیدنی برای بزرگسالان و کودکان مناسب است و شما می‌توانید آن را به صورت سرد و گرم سرو کنید.
سوالات متداول
آیا کاکائو واقعاً مفید است؟
بله. حضور فلاونوئیدها در کاکائو می‌تواند به کنترل فشار خون، بهبود جریان خون در مغز و قلب و جلوگیری از سکته مغزی و قلبی کمک کند. آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های موجود در پودر کاکائو می‌توانند به رفع حساسیت افراد به انسولین کمک کنند و خطر ابتلا به دیابت را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهند.
آیا کاکائو محرک است؟
کاکائو نیز مانند قهوه حاوی کافئین و تئوبرویین است. مصرف بیش از حد کاکائو می‌تواند باعث سوزش معده، نامنظم شدن ریتم طبیعی قلب، اضطراب و بی‌خوابی شود. پس در انتخاب مقدار مصرفی کاکائو و نوع فرآورده‌های غنی‌شده با کاکائو دقت کنید.
