علائم سرطان خون و عوامل خطرناک آن را بشناسید!
علائم سرطان خون چیست؟
سرطان خون، در واقع افزایش غیر عادی سرعت تولید مثل سلول‌های بافت مغز استخوان و سیستم لنفاوی می‌باشد. این بیماری در هر سنی علائم و نشانه‌های مختص به خودش را دارد. در واقع در هر فرد ممکن است علائم اولیه سرطان خون متفاوت باشد. ولی به طور کل این علائم خود را به صورت خیلی ظریف و آرام نشان می‌دهند. لازم است برای جلوگیری از شدید شدن و پیشرفت این بیماری، به علائم سرطان خون دقت کنید.
آنچه در ادامه خواهید خواند:
در صورت مشاهده برای انجام آزمایشات تشخیصی به پزشک مراجعه کنید. در ادامه مقاله به بررسی علائم سرطان خون در نوجوانان و کودکان و همچنین بزرگسالان پرداخته شده است. اگر دوست دارید تا با عوامل خطر ابتلا به این بیماری نیز آشنا شوید تا پایان همراه ما باشید.
علائم سرطان خون بدخیم در بزرگسالان
از آنجا که سرطان خون به خاطر رشد و تقسیم سلولی بیش از حد در سلول‌های بنیادی شروع می‌شود و سپس بر روی گلبولهای سفید قرمز و پلاکت‌ها تأثیر می‌گذارد، ممکن است بتوان با روش‌های تشخیصی در کودکان این بیماری را تشخیص داد. در حالت کلی این علائم عبارت‌اند از
- خونریزی بینی
- تعریف و لرز شبانه
- عفونت های مکرر
- درد در استخوان‌ها
- خواب آلودگی شدید
- تورم و خونریزی در لثه
- کاهش وزن شدید و ناگهانی
- تهوع و تب شدید (حداقل ده روز)
- کبودی‌های ناگهانی و مکرر در بدن
- حضور مقادیر قابل توجهی از ادرار در خون
این علائم بسیار رایج هستند. البته ممکن است گرفتگی در قسمت سر و جمجمه و منعقد نشدن خون پس از زخم یا تنگی نفس و بروز لکه‌های دانه اناری نیز در برخی موارد در افراد بیمار دیده شود.
با مشاهده این علامت‌ها لازم است تا هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. ممکن است تا شش ماه اول این علائم به صورت خیلی جزئی باشند. بنابراین همواره بررسی‌های دوره‌ای و مراجعه به پزشک را جدی بگیرید.
زیرا تاخیر در انجام آزمایش‌های غربال‌گری می‌تواند باعث پیشرفت بیماری شود. الگوهای تشخیص و درمان این بیماری با توجه به نوع سن، شرایط عمومی و چگونگی واکنش بیمار ممکن است متفاوت باشد. از آنجا که سن بیمار در شروع بیماری و سلامت عمومی بدن بسیار مورد اهمیت است، پزشکان با توجه به این دو فاکتور استراتژی کلی برای درمان می‌چینند.
سرطان خون در کودکان چه علائمی دارد؟
یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در کودکان، سرطان خون می‌باشد. هنوز دلیل بروز این سرطان در کودکان مشخص نیست ولی عوامل ژنتیکی در بروز این بیماری تاثیر قابل توجهی دارند. برخی از علائم سرطان خون در کودکان عبارت‌اند از:
- رنگ پریدگی و کمردرد
- ضعف و دردهای استخوانی
- تورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی
- احساس سیری و بی اشتهایی شدید
- چاقی شکمی به خاطر افزایش حجم طحال و کبد
در شرایطی که کودک درد داشته باشد انگیزه‌ای برای انجام فعالیت‌های روزانه و بازی نخواهد داشت. کودکانی که به سرطان خون مبتلا میشوند معمولاً پس از مدت کوتاهی بسیار گوشه گیر، منزوی میشوند. زیرا بیشتر اوقات احساس خواب‌آلودگی می‌کنند. برای تشخیص سرطان خون در کودکان لازم است تا کودک به پزشک مراجعه کند.
آزمایش سرطان خون در کودکان
با مراجعه به پزشک معمولاً اولین اقدامی که پزشک انجام می‌دهد، بررسی غدد لنفاوی، کبد، طحال و دیگر اعضای بدن است. پس از بررسی دقیق علائم، آزمایش خون تجویز می‌شود
در شرایطی که این آزمایش منفی شود ولی سابقه این بیماری در خانواده وجود داشته باشد، پزشک نمونه برداری مغز و استخوان را پیشنهاد می‌کند تا شدت بیماری را تشخیص دهد. بررسی سازگاری بافتی و کروموزومی نیز در آخرین مراحل صورت می‌گیرند تا پزشک بتواند استراتژی درست از درمان ارائه دهد. معمولاً با عکس‌برداری از قفسه سینه با اشعه ایکس می‌توان سرطان خون در کودکان را به راحتی تشخیص داد.
7 مورد از علائم سرطان خون و یا لوسمی
هریک از علائم این بیماری به خاطر وجود مکانیزمی خاص صورت می‌گیرد. برای مثال ضعف و خستگی مداوم بیمار به خاطر کاهش گلبولهای قرمز و اختلال در روند اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها می‌باشد.
1.خونریزی و کبودی بی‌دلیل نیز به خاطر خونریزی‌های بی مورد و غیر معقولی است که در اثر این سرطان در بینی، ریه، لثه و سر انجام می‌شود. این کبودی‌ها به خاطر کمبود پلاکت خون در بدن ایجاد میشوند.
2. تنگی نفس که یکی از علائم اولیه سرطان است، با عدم توانایی بیمار در پیاده روی و خستگی زود هنگام وی مشخص می‌شود. تنگی نفس می‌تواند نشانه‌ای برای کم خونی شدید ناشی از سرطان نیز باشد.
3. حضور لکه‌های قرمز در قسمت‌هایی مثل مچ پا و مچ دست نیز به خاطر تجمع مایعات در این قسمت هاست. این لکه‌ها از علایم اولیه سرطان خون در کودکان و بزرگسالان هستند.
4. بزرگ شدن و متورم شدن لثه‌ها به خاطر کمبود گلبول قرمز و افزایش بیش از حد گلبولهای سفید است. داشتن لخته‌های بزرگ و وجود احساس فشردگی یکی از مهم‌ترین علائم سرطان خون در بزرگسالان است. که می‌تواند بسیار طاقت فرسا باشد.
5. بزرگ شدن شکم و بی اشتهایی نیز به خاطر بزرگ شدن طحال اتفاق می‌افتد. البته در صورتی که بزرگ شدن طحال به خاطر سرطان خون باشد، این افراد با کمبود اشتها و احساس سیری دائمی مواجه میشوند.
6. ورم غدد لنفاوی در قسمت‌های ران، زیر بغل و گردن یکی از مهم‌ترین علائم این بیماری است. البته عفونت‌های مختلفی نیز می‌توانند باعث ورم غدد لنفاوی شوند. برای تشخیص قطعی بیماری لازم است به پزشک مراجعه کنید.
7. وجود عفونت‌های مکرر و رنگ پریدگی نیز کمی خطرناک است. زیرا این رنگ پریدگی ممکن است به خاطر کم خونی و سرطان خون باشد. این علامت‌ها معمولاً در هنگام پیشرفت بیماری بیشتر میشوند. بنابراین برای انجام آزمایش‌های لازم برای شمارش پلاکت و هموگلوبین لازم است تا هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطرناک سرطان خون
با توجه به اینکه ریشه اصلی این بیماری عوامل ژنتیکی هستند و عوامل محیطی تاثیر بسیار کمی دارند، می‌توان گفت که وحود اختلالات خونی، سابقه خانوادگی و سندروم‌های مادرزادی تا حد زیادی می‌توانند در افزایش شانس فرد در جهت ابتلا به این بیماری تأثیرگذار باشند.
ممکن است که یکی از اعضای خانواده شما علائم سرطان خون را نداشته باشد ولی به خاطر داشتن سندروم‌های مادرزادی و ژنتیکی، زن انتقال داده شده از نسل‌های قبل، شما به این بیماری مبتلا شوید. اغلب موارد حاد ابتلا به سرطان خون در افراد زیر ۲۰ سال رخ می‌دهد و میانگین سنی بیماران در هنگام تشخیص این بیماری چیزی در حدود ۱۵ سال می‌باشد.
البته مواردی مشاهده شده است که فرد پس از پایان ۶۵ سالگی به این بیماری دچار شده است. به طور کلی خطر بروز سرطان در صورت داشتن سوابق خانوادگی افزایش می‌یابد. البته رفتارهای پرخطری مثل سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض تابش فرکانس‌های پرانرژی و مواد شیمیایی یا میدان‌های الکترو مغناطیسی نیز می تواند منجر تحریک سلول‌های سرطانی و شروع این بیماری شود.
تشخیص سرطان خون با آزمایش CBC
روش‌های تشخیصی متفاوتی برای سرطان خون وجود دارد. کاهش و افزایش گلبولهای سفید ممکن است نشانه بیماری‌های مختلفی از جمله سرطان یا ایذر باشند. پس از شروع درمان گلبول‌ها معمولاً به شدت کاهش پیدا می‌کنند. هرگونه کاهش یا افزایش در گلبولهای سفید، تعداد لنفوسیت‌ها و پلاکت‌ها می‌تواند نشان دهنده ابتلا به انواع مختلف سرطان‌ها باشد.
با مشاهده کاهش گلبولهای قرمز و افزایش بی‌دلیل آن‌ها لازم است تا به پزشک مراجعه کنید و آزمایش را نزد متخصص ببرید تا پزشک بتواند با بررسی سایر علائم سرطان خون، تشخیص نهایی را برای مثبت یا منفی بودن و در نتیجه سرطان اعلام کند.
توجه کنید که در برخی از سرطان‌ها از جمله سرطان‌های دستگاه گوارش، سرطان سینه، سرطان ریه و سرطان تخمدان، پلاکت‌ها نیز دست‌خوش تغییراتی میشوند. معمولاً در شروع بیماری، پلاکت‌ها بسیار کم هستند ولی پس از آغاز دوره درمانی رادیوتراپی و شیمی درمانی پلاکت‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
آیا می‌توان سرطان خون را با ازمایش CBC تشخیص داد؟
فراموش نکنیم که به طور کلی جواب آزمایش سی بی سی خون برای بررسی وضعیت سلامت کلی و انواع سلول‌های خونی است. دلایل مختلفی ممکن است باعث کاهش افزایش فاکتورهای این آزمایش شوند. برای تشخیص سرطان خون لازم است در کنار آزمایش خون سایر آزمایشات نیز پس نمونه برداری و آزمایش تومور مارکر نیز انجام شود تا تشخیص دقیقی توسط پزشک صورت گیرد.
در حالت کلی اغلب بیمارانی که مبتلا به سرطان خون شده‌اند با کاهش گلبولهای سفید نوتروفیل، پلاکت‌های خون و کاهش گلبولهای قرمز خونی به پزشک مراجعه می‌کنند. وجود چنین نتایج غیر طبیعی بدون حضور توده، کاهش وزن و خستگی، جای نگرانی ندارد ولی برای بررسی‌های بیشتر لازم است تا به پزشک مراجعه کنید.
جمع بندی
توجه کنید که سرطان خون یکی از قابل‌درمان‌ترین بیماری‌های شناخته شده می‌باشد. این بیماری توسط شیمی درمانی، پرتو درمانی و پیوند مغز و استخوان بهبود می‌یابد. در برخی از بیماران با برداشتن طحال و پیوند سلول‌های بنیادی بیماران توانسته‌اند تا سیستم دفاعی بدن خود را به سمت مبارزه با سرطان هدایت کنند.
درمان‌های ایمونولوژیک نیز در سال‌های اخیر بسیار موفقیت‌آمیز بوده‌اند. به طور کلی می‌توان گفت که از هر ده نفری که به سرطان خون مبتلا میشوند، ۷ نفر از آن‌ها به صورت کامل درمان میشوند. فراموش نکنید که شما باید با مشاهده علائم سرطان خون هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. تاخیر در تشخیص و شروع درمان می‌تواند منجر به افزایش زمان طول دوره درمان و هزینه‌های درمانی شود.
