علائم سرطان کبد؛ دلایل، تشخیص و درمان
علائم خاموش سرطان کبد
علائم اولیه سرطان کبد ممکن است برای شما باورنکردنی به نظر برسند. هر ساله بیش از ۴۲ هزار نفر در سراسر جهان به سرطان کبد مبتلا می‌شوند، علاوه بر افراد مسن، خانم‌ها و آقایان جوان نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. به خاطر همه‌گیر شدن این بیماری و شباهت علائم آن با کبد چرب بهتر است که شما با علائم سرطان کبد پیشرفته آشنا شوید. تشخیص زودهنگام و دقت پزشک در تایید علائم سرطان کبد می‌تواند به افزایش شانس احیا شدن بافت کبد بیمار کمک کند. همراه ما باشید تا با انواع مختلف سرطان کبد و راه‌های شناخت و درمان این بیماری بسیار شایع آشنا شوید.
آنچه در ادامه خواهید خواند:
علائم اولیه سرطان کبد چیست؟
بسیاری از افراد با جستجوی عبارتی مثل علائم سرطان کبد نی نی سایت یا طول عمر سرطان کبد نی نی سایت و خواندن مطالب غیر علمی، دچار نگرانی می‌شوند. از آنجا که کبد، بزرگ‌ترین اندام داخلی است و رگ‌های خونی بسیار زیادی دارد، لازم است تا قبل از بررسی علائم سرطان کبد، با کار اصلی این ارگان آشنا شوید. نقش اصلی کبد، متابولیزه کردن گلوکز ذخیره‌ای به گلیکوژن، تولید فاکتورهای انعقادی در هنگام کنترل خونریزی و زدودن مواد سمی موجود در خون است.
اگر سلول‌های کبد به خاطر مصرف زیاد الکل، کبد چرب غیر الکلی و یا بیماری‌هایی مثل هپاتیت ویروسی دچار جهش شده باشند، با سرعت غیر طبیعی به رشد خود ادامه می‌دهند. در این شرایط تومور هایی که با نام غدد سرطان کبد شناخته می‌شوند، در این بافت به وجود خواهد آمد. فراموش نکنید که سرطان کبد می‌تواند از نوع خوش خیم و بدخیم باشد.
مراحل پیشرفت و تغییر علائم سرطان کبد
آیا سرطان کبد قابلیت گسترش دارد؟ جواب این سوال یک بله بزرگ است. اندازه گیری شدت بیماری و مراحل سرطان کبد، توسط پزشک ردیابی میشود. تعیین مرحله بیماری می‌تواند در تعیین استراتژیهای درمانی و نحوه معالجه تاثیرگذار باشد. به طور کلی در مرحله اول، تومور یافت شده با روش‌های درمانی، دارویی و غیر جراحی کوچک میشود.
اگر پاسخ بدن بیمار به این فعالیت‌ها مثبت باشد، می‌توان بدون نیاز به راه‌های تهاجمی و جراحی، تومور ایجاد شده را از بین برد. البته اگر بیمار، در مراحل جدی‌تر به پزشک مراجعه کند و سرطان کبد پیشرفته‌تری داشته باشد، یعنی تومور به رگ‌های خونی نیز گسترش یافته باشد، روش‌هایی مثل شیمی درمانی یا فوتون درمانی به کار گرفته می‌شوند.
حال تصور کنید که یک بیمار در پیشرفته‌ترین حالت سرطانی قرار دارد و علاوه بر کبد، ریه‌ها، استخوان و غدد لنفاوی نیز حاوی سلول‌های سرطانی هستند. در این شرایط سرطان کبد می‌تواند در هر جایی از بدن رشد کند و کنترل یا مهار آن، نیازمند پیگیری با روش‌های درمانی متفاوت است.
سرطان کبد با چه علائمی خود را نشان می‌دهد؟
سرطان کبد معمولاً علائمی عجیب و غریب ظاهر میشود. با مشاهده علائم اولیه سرطان کبد (که در ادامه مقاله به آن پرداخته شده است)
لازم است تا شما هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
- تورم و نفخ شکمی بدون دلایل زمینه‌ای یا تغذیه‌ای
- احساس درد در نزدیکی کتف راست و نواحی فوقانی شکم
- خستگی و ضعف عمومی در اثر اختلالات جدی در عملکرد کبد
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها(به خاطر گسترش غدد سرطانی)
- بزرگ شدن کبد (هپاتومگالی) از قسمت‌های راستی و زیر دنده‌ای
علائم ثانویه سرطان کبد، معمولاً پس از نادیده گرفته شدن علائم اولیه سرطان بروز میکنند. بیشتر نشانه‌های اولیه سرطان کبد مشابه با بیماری‌های عفونی و خوش خیم هستند. پس لازم است که با مشاهده این علائم هرچه سریعتر به پزشک متخصص گوارش، کبد و آندوسکوپی مراجعه کنید، چرا که همگام با رشد تومورها و گسترش بیماری، علائم نیز تشدید خواهند شد.
- کاهش وزنی بدون تغییر رژیم غذایی
- کم شدن اشتها پس از خوردن مقدار کمی غذا
- استفراغ، حالت تهوع و اسهال بدون تغییر رژیم غذایی
- خستگی مدام و ادامه دار با ضعف عمومی و جسمی
- بروز تب و بزرگ شدن طحال در قسمت چپی و زیر دنده‌ای
علائم پارانوئوپلاستیک سرطان کبد را نیز بشناسید
- سطح بالای کلسیم در خون (هایپر کلسمی)
- سطح بالای کلسترول (هایپرکلسترومی)
- بزرگ شدن بافت سینه در آقایان (ژنیکوماستی)
- کوچک شدن بیضه در مردان
- افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون (اریتروسیتوز)
- کم شدن سطح قند خون (هیپوگلیسمی)
با مشاهده این علائم هرچه سریعتر به صورت آنلاین یا حضوری با پزشک خود ارتباط بگیرید تا در صورت وجود غده و سرطان، استراتژی های درمانی پزشک، هرچه سریعتر آغاز شوند.
دلایل اصلی بروز سرطان کبد
شاید پس از مشاهده علائم اولیه در خود و اطرافیانتان بپرسید که دلیل اصلی بروز سرطان چیست؟ علاوه بر سابقه خانوادگی و دلایل وراثتی، دلایل دیگری از جمله هپاتیت مزمن(حضور ویروس هپاتیت سی در بدن)، کبد چرب کنترل نشده، سیروز کبدی و کبد چرب الکلی نیز باعث بروز سرطان کبد شود. از دیگر عوامل خطر ساز سرطان کبد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
✅ سن
میانگین سن شروع سرطان کبد ۶۳ سال است. البته با توجه به کاهش کیفیت کالری‌های دریافتی در جوانان و افزایش میل به مصرف غذاهای چرب و پرکالری باعث شده است تا جوانان در سراسر جهان با این بیماری دست و پنجه نرم کنند.
✅ جنسیت
مردان بیشتر از زنان شاهد علائم سرطان کبد هستند چراکه نسبت ابتلای مردان به زنان چیزی در حدود ۲ به ۱ است. البته بیشتر بودن سطح مصرف سیگار و داشتن روابط جنسی پرخطر و محافظن نشده نیز در مردان بیشتر است. در اغلب موارد، همین دلایل هستند که می‌توانند شعله‌های بروز اختلالات کبدی را روشن کنند. داشتن رژیم‌های غذایی سالم، کاهش میل به مصرف سیگار و مواد مخدر یا حتی الکل از جمله مهم‌ترین عواملی هستند که باعث کاهش بروز سرطان کبد در زنان می‌شوند.
✅ نژاد و قومیت
شاید متعجب شوید ولی نرخ ابتلا به سرطان کبد در آسیایی‌ها، آمریکایی‌ها و افراد ساکن در جزایر اقیانوس آرام بیشتر از سایر مناطق جهان است. البته استفاده مشترک از سوزن‌های آلوده در هنگام مصرف مواد مخدر و داشتن روابط جنسی محافظت نشده یا زایمان در مراکز غیر بهداشتی و سبک زندگی پرخطر، باعث شده است تا این منطق.ها شاهد تعداد بالای ابتلا باشند.
✅ اضافه وزن بیش از حد
داشتن اضافه وزن بالا و سبک زندگی بی‌تحرک می‌تواند باعث ابتلای افراد به کبد چرب غیر الکلی گرید ۳ شود. در این شرایط شانس ابتلای فرد به سرطان کبد افزایش پیدا می‌کند. با راهکارهای کاهش وزن بیزما مگ لاغر شوید.
✅ سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل
مصرف الکل یکی از شایع‌ترین دلایل بروز علائم اولیه سرطان کبد است. البته مصرف دخانیات می‌تواند این علائم را تشدید کند و باعث پیشرفت بیماری شود.
✅ استفاده از استروئیدهای آنابولیک
این استروئیدها برای افزایش قدرت و حجم توده عضلانی استفاده می‌شوند و اغلب هم با نام‌های هورمون مردانه شناخته شده‌اند. توجه کنید که مصرف استروئیدهای شبه کورتیزون می‌تواند در افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد تاثیرگذار باشند.
✅ آفلاتوکسین‌ها
کپک‌ها و قارچ‌های موجود در آجیل‌های کهنه و آلوده، برنج‌های قدیمی و غیر بهداشتیِ ذرت، سویا و گندم می‌تواند باعث بروز سرطان کبد شوند. این آلودگی به خاطر بی‌توجهی به روش نگهداری مواد غذایی ایجاد میشود. البته بروز سرطان کبد به خاطر مصرف بیش از حد آفلاتوکسین در کشورهای گرم‌سیری رایج‌تر است، چرا که در محیط‌های مرطوب و گرم است که این قارچ‌ها و کپک‌ها می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
✅ قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
ترکیباتی مثل وینیل کلرید و دی اکسید توریوم که معمولاً در آزمایشات اشعه ایکس و ساخت ترکیبات پلاستیکی به کار گرفته می‌شوند، خطر ابتلا به آنژیو سارکوم کبدی را تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد. از آنجا که در سال‌های اخیر قوانین و مقررات سختگیرانه‌ای در رابطه با مصرف حضور ترکیبات وضع شده است، لازم نیست نگران این مورد باشید، چرا که تنها افراد خاصی هستند که در این شغل‌ها مشغول به فعالیت می‌شوند.
✅ سیروز کبدی و سرطان کبد
در شرایطی که سلول‌های کبدی به خاطر بروز سیروز و کبد چرب آسیب ببینند، بافت آسیب دیده باید هرچه سریعتر جایگزین شود. در این شرایط کسانی که مبتلا به اچ آی وی هستند یا عفونت‌های مزمن هپاتیت سی و بی در بدن آن‌ها حضور دارد، ممکن است در هنگام جای‌گزینیِ بافت اسکار، دچار سرطان کبد شوند. سیروز کبدی در بیماران چاقی که الکل مصرف میکنند و یا سیگار می‌کشند معمولاً به سرطان کبد تبدیل میشود.
✅ دیابت
جالب است بدانید که دیابت، عدم توانایی بدن در سنتز انسولین و تولید گیرنده‌های مخصوص جذب گلوکز نیز می‌تواند در شرایطی خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.
روش‌های تشخیص سرطان کبد
با پیشرفت تکنولوژی، روش‌های متفاوتی برای تشخیص و تأیید حضور سلول‌های سرطانی در کبد د بوجود آمده است. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
✔ سی تی اسکن کبد
✔ اندازه گیری آلفا فتوپروتئین
✔ سونوگرافی کبد
✔ آنژیوگرافی و تزریق وریدی به کبد،گ
✔ نمونه برداری و بیوپسی خوش خیم یا بدخیم بدون سرطان کبد
راه های درمان سرطان کبد
امروزه برخی از پزشکان معتقد هستند که هیچ درمانی برای سرطان کبد وجود ندارد. با این حال بسیاری از دانشگاهیان و متخصصین گوارش پیشنهاد میکنند که بیماران با کنترل رژیم غذایی بیماری را کنترل کرده و از پیشرفت آن جلوگیری کنند.
با مهم‌ترین روش‌های کنترلی و درمانی که پزشکان ایرانی برای درمان سرطان کبد از آن‌ها کمک می گیرند آشنا شوید:
💣 تزریق الکل به سلول‌های سرطانی و خشک شدن آن‌ها
💣 جراحی سبک برای درمان و برداشت غدد
💣 استفاده از امواج رادیویی برای تخریب سلول‌های سرطانی(از طریق وارد کردن سوزن های نازک به شکم)
💣 دارو درمانی در قالب نسخه(برای کنترل شدت بیماری و ضعف ایجاد شده به خاطر علائم جسمی)
💣 استفاده از شیمی درمانی آمبولی به صورت مستقیم در سلول‌های کبدی
💣 کرایوتراپی و کمک گرفتن از نیتروژن برای تخریب سلول‌های سرطانی(در دمای پایین و سرمای شدید)
💣 پرتو درمانی و استفاده از انرژی بالای امواج جهت تخریب تومور
💣 پیوند کبد و اهدای کبد جایگزین در افراد با تومورهای متاستاز و پیش رونده
💣 نکساوار و استفاده از داروهای تزریقی برای جلوگیری از تولید تومور در عروق خونی جدید
روش های پیشگیری از بروز علائم سرطان کبد
سرطان‌های مرتبط با کبد معمولاً به خاطر عفونت‌های هپاتیت B و C یا اختلالات کبدی مثل کبد چرب و سیروز ایجاد می‌شوند. شما با پیروی از سبک زندگی سالم و کم خطر می.توانید تا حد قابل توجهی خطر بروز علائم سرطان کبد را کاهش دهید. از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از این سرطان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
💡ذواکسیناسیون
مصرف زودهنگام دارو و انجام تزریقات واکسن هپاتیت C در کودکان می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را در بزرگسالی کاهش دهد.
💡 تغییر سبک زندگی
شما می‌توانید با تمرکز بر سبک زندگی سالم، به اهدافی مثل تناسب اندام و وزن سالم برسید. با پیروی از تمرینات ورزشی، سطح فعالیت فیزیکی خود را افزایش دهید. کاهش مصرف مشروبات الکلی و به حداقل رساندن استعمال مواد مخدر و سیگار نیز می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به این بیماری تاثیرگذار باشد. افزودن سبوس برنج قهوه ای دکتر بیز به رژیم غذایی‌تان می‌تواند در کاهش شانس ابتلا به سرطان تاثیر گذار باشد.
آیا سرطان کبد کشنده است؟
تشخیص زودهنگام این بیماری می‌تواند در کاهش طول دوره درمان و بهبود کیفیت زندگی این بیماران تاثیرگذار باشد. پس با مشاهده علائم اولیه و ثانویه سرطان کبد لازم است که هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
آیا سرطان کبد کشنده است؟ حداقل عمر بیماران پس از ابتلا به پیشرفته‌ترین نوع سرطان کبد چیزی در حدود ۵ الی ۱۰ سال است، پس بدون نگرانی استراتژی های درمانی را دنبال کنید، چرا که شانس درمان و کنترل بسیار بالا است.
تغذیه برای بیماران مبتلا به سرطان کبد
از آنجا که کاهش اشتها یکی از مهم‌ترین علائم سرطان کبد است، شما باید با پیروی از یک رژیم غذایی سالم (با کالریکافی و متناسب) انرژی بدنتان را تامین کنید. بهتر است به سراغ مصرف مواد غذایی تازه بروید و به نوع طبخ توجه کنید. بهترین شیوه پخت غذا برای بیماران مبتلا به سرطان کبد بخارپز کردن یا کباب کردن (بدون روغن) است. استفاده از ادویه‌هایی مثل زنجبیل در کنار روغن زیتون و آبلیمو تازه می‌تواند قدرت ایمنی بدن این افراد را تقویت کند. از دیگر غذاهای مفید در رژیم غذایی مبتلایان به سرطان کبد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
💡 غذاهای غنی از پروتئین و گوشت‌های بدون چربی؛ مثل ماهی، بوقلمون و مرغ تازه تخم مرغ، لوبیا، نخود و پروتئین سویا
💡 استفاده از خانواده توت‌ها و گیلاس، توت فرنگی، گیلاس سفید و قرمز، آلبالو و زغال اخته
💡 آب چغندر، پرتقال، سیب، انگور و سبزیجات تازه
💡 گل کلم چینی، سبوس جودوسر، برنج و آجیل
💡 محصولات لبنی کم چرب حاوی ترکیبات پروبیوتیک و پری بیوتیک
بهتر است در چیدمان رژیم غذایی مبتلایان به سرطان کبد، مصرف غذاهای فرآوری شده را کاهش دهید.
مهم‌ترین پرهیزات غذایی سرطان کبد
❌ غذاهای فرآوری شده یا ترکیبات حاوی مواد نگهدارنده
❌ گوشت قرمز و غذای پرچرب یا سرخ شده
❌ ترکیبات خام و غیر پاستوریزه
❌ غذاهای پرنمک یا خیلی شیرین
❌ نوشیدنی‌های الکلی و گاز دار
❌ مکمل‌هایی با پایه دارویی یا استروییدی
خوراکی های مفید برای سرطان کبد
پس از تشخیص و تأیید حضور سلول‌های سرطانی، بهتر است برای کاهش آزار عوارض درمان و کوتاه شدن طول دوره درمان، از یک متخصص تغذیه مشورت بگیرید. مصرف ترکیبات پروبیوتیک، سبزیجات و میوه‌های تازه، غذاهای بدون نگهدارنده و غیر شور می‌تواند تا حدی ضعف جسمانی حاصل از سرطان و کم اشتهایی را کنترل کند.
جمع بندی
سرطان کبد نیز مانند سایر سرطان‌ها در مراحل اولیه علائمی از خود نشان نمی‌دهد، با این حال تومورهای کبدی و سرطانی در مراحل پیشرفته‌تر تشخیص داده می‌شوند. بهتر از شما هم با انجام تست‌های غربالگری از سنین پایین(در صورت داشتن سابقه خانوادگی) و انجام اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر ابتلاء (سبک زندگی سالم، سونوگرافی و آزمایش خون منظم) از پیشرفت احتمالی بیماری جلوگیری کنید. امیدواریم که با شناخت درست علائم سرطان کبد توانسته باشید، دید درستی نسبت به این بیماری پیدا کنید.
سوالات متداول
طول عمر سرطان کبد چقدر است؟
طول عمر مبتلایان به سرطان کبد با توجه به استراتژیهای درمانی رژیم غذایی و روش‌های کنترل جهش سلولی متفاوت است. به طور کلی این بیماران چیزی بین ۴ تا ۱۰ سال پس از ابتلا به بیماری زندگی میکنند. درمان شدن آن‌ها به صورت کامل باعث میشود این افراد یک زندگی عادی و بدون درد را تجربه کنند.
آیا سرطان کبد درد داره؟
علائم سرطان کبد شامل بی اشتهایی، زرد شدن پوست و خستگی ادامه دار هستند. با پیشرفت سرطان و رشد تومورها ممکن است بیمار گاها دردهایی را در برخی از نقاط بدنش احساس کند. برای آشنایی با علائم سرطان کبد وارد مقاله شوید.
